Obecnie w krajach członkowskich Unii Europejskiej mieszka około 22 mln obcokrajowców. Według Eurostatu 4,5 mln osób emigrowało do krajów UE w 2018 r., z czego połowa to osoby spoza UE – obywatele państw trzecich. Ta szczególna grupa często napotyka bariery prawne i społeczno-ekonomiczne w procesie integracji pod względem zatrudnienia, edukacji, dostępu do gospodarki narodowej i integracji społecznej. Statystyki Eurostatu dotyczące integracji migrantów na rynku pracy pokazują, że w 2017 r. stopa bezrobocia w UE dla migrantów urodzonych poza UE była o 6,4% wyższa niż w przypadku rodzimych mieszkańców. Jednocześnie statystyki dotyczące mieszkalnictwa pokazują, że w krajach UE-28 obywatele państw trzecich zamieszkują w przepełnionych gospodarstwach domowych.
Skuteczna integracja migrantów ma kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego i społecznego wspólnoty europejskiej. Miasta przyciągające migrantów nie powinny przegapić swojej szansy, aby w roli innowatorów zmienić reguły gry dla całego społeczeństwa.
Władze lokalne są odpowiedzialne za szeroki zakres usług i działań oraz pełnią decydującą rolę w kształtowaniu interakcji pomiędzy migrantami a społeczeństwem przyjmującym. Miasta mają zatem najlepszą pozycję do osiągnięcia celów integracyjnych, a ich wkład jest silnie uwzględniany na poziomie unijnym i krajowym. Niemniej jednak według OECD tylko 54% miast ma dedykowaną strategię obejmującą wszystkie sektory zaangażowane w integrację migrantów.
Projekt EPI odpowiada na powyższe wyzwania angażując miasta do opracowania strategii na rzecz integracji, opartej na aktualnych potrzebach i rzeczywistych priorytetach miast. Są one określane na podstawie wewnętrznego przeglądu międzykulturowego, z uwzględnieniem perspektywy publicznych i prywatnych interesariuszy określanej w procesie partycypacyjnym. Projekt bierze pod uwagę podejście Programu Miast Międzykulturowych (ICC) Rady Europy i wykorzystuje jego narzędzia, m.in. Indeks ICC.
Zdobyta wiedza zostanie rozpowszechniona w lokalnych, regionalnych, krajowych i międzynarodowych sieciach, co zmaksymalizuje wpływ i przyczyni się do osiągnięcia ogólnego celu integracji w Europie.
W ramach Programu Miast Międzykulturowych (ICC) miasta udowodniły, że różnorodnością można zarządzać jako zasobem, wzmacniając tym samym społeczne i ekonomiczne korzyści heterogenicznych społeczności oraz minimalizując jej potencjalne negatywne skutki. W tym celu miasta powinny dokonać przeglądu działań szeregu instytucji, ich usług i realizowanych polityk. Ponadto powinny one również stworzyć odpowiednie mechanizmy i strukturę zarządzania, aby znieść bariery i poprawić jakość integracji migrantów i mniejszości oraz ich wkładu w rozwój miasta.